علائم افسردگی کودکان و راهکارهای درمان

افسردگی در کودکان

افسردگی یکی از بیماری های بسیار شایع در بین افراد مختلف بوده و در هر سنی اتفاق میفتد. کودکان از حساس ترین و آسیب پذیرترین قشر مستعد به بیماری افسردگی هستند. بیماری افسردگی با روان کودک در ارتباط بوده و بر اغلب اعمال و رفتارهای روزانه او تاثیر می‌گذارد. کودکان مبتلا به افسردگی  تغییر خلق و خو داده و نسبت به سایر همسن های خود بی ذوق و غمگین هستند.

 این کودکان همانند سابق حوصله انجام بازی ها و فعالیت های سرگرم کننده را نداشته و اعتماد بنفس بسیار پایینی دارند. بنابراین والدین همواره باید نسبت به تغییر رفتار، تغییر عادات و خلق و خوی کودک خود توجه کنند و از کنار آن بی توجه رد نشوند.

گوشه نشینی و احساس ناراحتی و پوچی در کودکان افسرده ممکن است آنها را وادار به انجام کارهای خطرناک مانند خودکشی کند. پس والدین باید افسردگی کودک خود را امری مهم تلقی کرده و هر چه سریع تر نسبت به درمان آن اقدام کنند، چرا که عدم درمان این بیماری می‌تواند آثار جبران ناپذیری بر زندگی کودک داشته باشد.

کودکان افسرده چه علائمی دارند؟

یکی از سوالات اغلب والدین در رابطه با بیماری افسردگی کودکان این است که از کجا بفهمیم کودکمان به افسردگی مبتلا شده است؟ افسردگی در کودکان علائم و نشانه هایی دارد که در صورت مشاهده یک یا چند مورد از این علائم حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. البته برخی از والدین بر روی تمام رفتارهای کودک خود بسیار حساس هستند که اصلا خوب نیست. توجه کنید که حساسیت نابجا می‌تواند کودک شما را لجباز کند. علائم افسردگی در کودکان به صورت زیر است:

1ـ غمگین بودن

یکی از علائم افسردگی در کودکان افسرده احساس غم بدون هیچ دلیلی است. کودکان افسرده خیلی غمگین هستند و هیچ رغبتی برای بازی با اسباب بازی و یا کودکان دیگر ندارند. اگر احساس غم، اندوه، نا امیدی و ناراحتی در کودک شما بیش از ۱۴ روز ادامه داشت، باید نسبت به ابتلای ان به بیماری افسردگی شک کرد.

2ـ تغییر در اشتها

کاهش و افزایش اشتها بدون وجود هیچ گونه بیماری از علائم ابتلا به افسردگی کودکان است. در کودکان افسرده اشتها برای خوردن مواد غذایی و خوراکی هایی که قبلا کودک به آنها علاقه داشت، از بین می‌رود. برخی کودکان افسرده نیز اشتها برای خوردن غذا افزایش پیدا کرده که نتیجه آن چاقی و اضافه وزن است.

3ـ استرس

کودکان افسرده در هنگام انجام کارهای روزمزه مدام دچار استرس می‌شوند. این استرس از کیفیت کار کودک می‌کاهد و سبب پایین آمدن اعتماد بنفس او می‌شود.

4ـ خواب کودک

افسردگی می‌تواند خود را با اختلال در خواب کودکان نشان دهد. به طوری که خواب کودکان افسرده کیفیت خوبی نداشته و در طول شب چندین بار از خواب می‌پرند. همچنین برخی از کودکان افسرده بیش از حد معمول می‌خوابند و به سختی از خواب بیدار می‌شوند.

5ـ بی تفاوت شدن

کودکان علاقه زیادی به دنیای کودکانه و بازی با همنوعان خود دارند. یک کودک سالم علاقه به بازی کردن داشته و در هنگام خرید اسباب بازی و وسایل جدید ذوق زده می شوند. کودکان افسرده نسبت به همه چیز بی ذوق و علاقه می‌شوند. اگر حس کردید کودک شما مثل گذشته نسبت به اتفاقات پیرامون خود توجهی نمی‌کند، یکی از علائم افسردگی را دارد.

6ـ افکار منفی

کودکان افسرده افکار منفی دارند و مدام آنها را به زبان می‌آورند‌. فکرهای منفی سبب می‌شود تا حس ناامیدی و پوچ گرایی در کودک شما زنده شود. برخی افکار منفی می‌تواند به قیمت جان کودک شما تمام شود مانند خودکشی پس به والدین توصیه می‌شود بسیار به افکار کودکان خود توجه داشته باشید.

7ـ تحریک پذیری

کودکان افسرده بسیار تحریک پذیر هستند و خیلی زود عصبانی می‌شوند. عصبانیت کودکان افسرده مانند کودکان عادی نبوده و با لجباری، بهانه گیری، طغیان و سرکشی همراه است.

8ـ مشکل در تحصیل

کودکان مبتلا به افسردگی همانند قبل درس ها و تکالیف خود را انجام نداده و دچار افت تحصیلی می‌شوند. این کودکان هیچ گونه میل و رغبتی به درس خواندن از خود نشان نمی‌دهند.

درمان افسردگی در کودکان

در صورت مشاهده یک یا چند علائم افسردگی در کودک خود، هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. پزشک در این حالت برای یافتن علت تغییر رفتار کودک از او آزمایشاتی می‌گیرد. اگر هیچ گونه بیماری یا کمبود ویتامین و یا مشکل جسمانی در کودک شما وجود نداشت، برای یافتن علل تغییر رفتار باید کودک را به متخصص اعصاب و روان نشان دهید.

پزشک متخصص با مشاهده کودک و علائم مشکوک به افسردگی، نوع و شدت افسردگی را مشخص می‌کند. در صورتی که کودک سابقه ابتلا به افسردگی را داشته باشد، راحت تر درمان می‌شود. به طور کلی راه های درمان افسردگی در کودکان به صورت زیر است:

آموزش دادن

مرحله اولیه و اساسی برای شروع درمان افسردگی آموزش به پدر و مادر و کودک است. والدین باید با علائم افسردگی و مدیریت آنها به خوبی آشنا باشند و کودک خود رد درک کنند.

دوان درمانی

یکی از راه های درمان افسردگی خفیف در کودکان روان درمانی است. پزشک روان درمانی را  برای کودکانی که علائم افسردگی در آنها بیش از ۷ هفته ادامه یابد، تجویز می‌کند. پزشک با توجه به سن کودک روش مناسبی را برای روان درمانی انتخاب می‌کند. مثلا از آنجایی که کودکان خردسال بازی کردن را دوست دارند، پزشک از بازی درمانی جهت بهبود حال آنها استفاده می‌کند. در بازی درمانی کودک می‌تواند عوامل استرس زا و اضطراب زا به خوبی مدیریت کرده و بر آنها غلبه کند. روان درمانی به کودکان افسرده کمک می‌کند تا احساس بهتری به خود و محیط پیرامون داشته باشند.

دارو درمانی

برای کودکان مبتلا به افسردگی که از روان درمانی نتیجه مطلوبی دریافت نکرده اند، دارو درمانی بهترین انتخاب است. هورمون سروتونین انتقال دهنده پیام عصبی بین مغز و سراسر بدن است‌. در کودکان مبتلا به افسردگی مقدار هورمون سروتونین کاهش می‌یابد، بنابراین مصرف داروهایی که میران این هورمون را افزایش می‌دهند در درمان افسردگی موثر است.  داروهای ضد افسردگی تایید شده توسط سازمان غذا و داروی (FDA) شامل موارد زیر است:

1ـ پروزاک (فلوکستین): برای کودکان ۸ تا ۱۸ ساله

2ـ لکساپرو (اسیتالوپرام): برای کودکان بیش از ۱۲ سال

دستگاه rTMS

یکی از روش های جدید درمان افسردگی کودکان و نوجوانان استفاده از دستگاه rTMS است. درمان افسردگی با این دستگاه هیچ گونه عوارضی نداشته و برگشت ناپذیر است. این دستگاه با تحریک سلول های عصبی سبب عملکرد بهتر مغز و در نتیجه درمان افسردگی خواهد شد. هنگامی که نتیجه ای از دارو درمانی و روان درمانی حاصل نشود، تجویز پزشک درمان با دستگاه rTMS است.

دستگاه tDCS

یکی از روش های جدید و بسیار موثر در درمان افسردگی دستگاه tDCS است. این روش برای درمان افسردگی کودکان و نوجوانان انجام شده و بدون هیچ گونه درد و عوارض جانبی است. ورود جریان برق متناوب توسط دستگاه tDCS به درون جمجمه، سبب می‌شود به فعالیت های الکتریکی مغز شوک وارد شده و سپس به حالت اولیه بازگردد. این دستگاه برای درمان افسردگی های غیر قابل درمان با سایر روش های درمانی پیشنهاد می‌شود و مورد تاییدیه FDA است.

جمع بندی

کودکان نیز همانند افراد بزرگسال در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند. افسردگی در کودکان با تغییر در خلق خو، اختلال در خوب، عصبانیت، گوشه گیری، افکار منفی و ... خود را آشکار می‌کند. والدین به محض مشاهده یک یا چند مورد از علائم افسردگی باید کودک خود را نزد پزشک ببرند. پس از تایید سلامت جسمانی کودک توسط و تشخیص افسردگی توسط پزشک متخصص درمان افسردگی شروع می‌شود. راه هایی که پزشک برای درمان این بیماری انتخاب میکند، با توجه به نوع و شدت افسردگی متفاوت است. از جمله روش های موثر و متداول برای درمان افسردگی کودکان شامل مواردی همچون دارو درمانی، روان درمانی، استفاده از دستگاه های جدید rTMS و tDCS است.