امروزه تاثیر رژیم غذایی در رفع اختلالات گوارشی بر کسی پوشیده نیست. دستگاه گوارش بخش مهمی از بدن است که سلامت آن به طور مستقیمی تحت تاثیر سیستم گوارش قرار دارد.
در صورتی که انسان از غذاهای سالم تغذیه کند بخش های مختلف دستگاه گوارش شامل معده، کبد، روده و ..... سلامت بیشتری خواهند داشت. از این رو قصد داریم در این مطلب به معرفی مواد غذایی مفید برای دستگاه گوارش بپردازیم.
یکی از رایج ترین دلایل مربوط به اختلالات گوارشی تغذیه ناسالم است. غذاهای چرب، سنگین و تند میتواند به طور مستقیم تاثیرات منفی روی معده، کبد و روده داشته باشد و از این رو باعث ایجاد اختلالات گوارشی شود. مواد غذایی کم فیبر و چرب باعث کندی حرکات روده شده و دفع را سخت تر میکند. از جمله مهم ترین بیماری های گوارشی که در اثر رژیم تغذیه ای ایجاد میشود میتوان به سندروم روده تحریک پذیر، التهاب روده، یبوست، التهاب معده، رفلاکس، سلیاک، زخم پیتیک، سرطان معده و .... اشاره کرد.
با تغذیه سالم، نوشیدن آب کافی و استفاده از مواد غذایی دارای فیبر بالا میتوان از ابتلا به اختلالات گوارشی جلوگیری کرد. در ادامه مطلب به معرفی لیستی از مواد غذایی مفید میپردازیم که میتوانید با مصرف آن ها از ابتلا به بیماری های گوارشی پیشگیری کنید یا این که شدت بیماری خود را کم کرده یا حتی آن را درمان کنید.
با توجه به این که اختلال یا بیماری ایجاد شده از چه نوعی باشد ممکن است نوع رژیم تغذیه ای نیز متفاوت باشد. در این بخش به معرفی انواعی از مواد غذایی مفید برای رفع اختلالات گوارشی بر اساس نوع اختلال میپردازیم.
مواد غذایی مفید برای روده ملتهب
التهاب روده یکی از بیماری هایی است که در آن روده ملتهب شده و فرد اغلب با علائمی چون درد، اسهال، خون در مدفوع و ..... همراه است. از نظر علم پزشکی هنوز دلیل قطعی برای این بیمارس مشخص نشده است اما از نظر پزشکان استفاده از مواد غذایی مضر میتواند یکی از دلایل ایجاد این بیماری باشد. مصرف قهوه و تمام لبنیات شامل شیر، ماست، کره و .... برای این بیماری مضر است. از این رو پیشنهاد میشود این بیماران و افرادی که میخواهند از این بیماری پیشگیری کنند از مصرف لبنیات و قهوه خودداری کنند. این بیماران برای بهبود باید مواد غذایی زیر را مصرف کنند.
یکی از بهترین میوه ها برای درمان و پیشگیری از التهاب روده موز است. از این رو پیشنهاد میشود که این افراد روزانه حداقل یک عدد موز را رژیم غذایی خود جای دهند.
امگا ۳ در رفع التهابات روده موثر است. بنابراین توصیه میشود این بیماران غذاهای سرشار از روغن امگا ۳ مانند ماهی، میگو و سایر غذاهای دریایی را در رژیم غذایی خود قرار دهند.
یکی از مهم ترین توصیه های پزشکان به بیماران روده ملتهب این است که روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشند. آب در رفع التهابات روده بسیار موثر است.
مصرف انواع ویتامین از جمله ویتامین های گروه B و ویتامین D میتواند باعث کاهش التهاب روده شود. به این منظور میتوانید از موادغذایی که این ویتامین ها را دارند استفاده کنید یا این که مکمل های دارویی حاوی این ویتامین ها را استفاده کنید.
یکی از شایع ترین اختلالات گوارشی سندروم روده تحریک پذیر است که با علائمی چون درد شکم، نفخ، اسهال یا یبوست، تغییرات در عادات روده و .... همراه است. با توجه به این که یکی از نشانه های این بیماری نفخ است بیماران این گروه به خوراکی های نفاخ بسیار حساس هستند و این خوراکی ها میتوانند بیماری آن ها را تشدید کنند. بنابراین بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر باید از خوردن خوراکی های نفاخ به خصوص حبوبات و مواد نفاخ دیگری چون نوشابه گازدار، پیاز، کلم و ..... خودداری کنند. یکی دیگر از مواردی که این بیماری را تشدید میکند مصرف قهوه است که باید از رژیم غذایی حذف شود. موادغذایی مفید برای پیشگیری و درمان این بیماری شامل شیر بدون لاکتوز، ماست کم چرب، مصرف میوه های تازه، سبزیجات تازه مانند نعناع و غلات کامل مانتد نان سبوس دار است. هم چنین این بیماران باید از مصرف الکل و دخانیات نیز خودداری کنند.
هنگامی که پرزهای ظریف روده در اثر عوامل مختلفی تخریب شوند رودع قادر به جذب پروتئین گیاهی نخواهد بود و بیماری سلیاک رخ میدهد. این بیماری با علائمی چون گرفتگی عضلات، تاخیرات رشدی در کودکان، احساس ضعف و خستگی های مزمن، کندی حرکات روده و یبوست همراه است. همان گونه که گفته شد این بیماران به پروتئین های گیاهی حساس هستند. از این رو منابع غذایی که سرشار از پروئین های گیاهی هستند مانند چاودار، جودوسر، گندم، جو و .... باید از رژیم غذایی حذف شده و به جای آن مواد غذایی مانند ذرت، سیب زمینی، سویا و برنج جایگزین آن شود.
یکی از شایع ترین مشکلات گوارشی دفع ناقص یا یبوست است که به عنوام ام الامراض یا مادر تمام بیماری ها شناخته میشود. در صورت عدم درمان این بیماری ممکن است زمینه ساز بیماری های دیگری چون انسداد روده شود.در عین حال درمان این بیماری ساده و با تغییر رژیم غذایی ممکن است. جهت درمان این بیماری تنها کافی است غذاهای سرشار از فیبر مانند سبزیجات و میوه را زیاد مصرف کنید و از مواد غذایی سفت کننده مدفوع شامل نان، میوه هایی چون انار، مرغ سوخاری، چیپس، دونات، سیب زمینی و .... خودداری شود.
منظور از اسپاسم گرفتگی عضلات معده است و رفلاکس بالا آمدن اسید معده است که توسط دیواره معده ترشح میشود. عوامل مختلفی میتوانند باعث اسپاسم و رفلاکس معده شوند که یکی از مهم ترین آن ها مصرف برخی از مواد غذایی است. جهت درمان رفلاکس باید از خوردن خوراکی های اسیدی مانند لیمو، پرتقال، گوجه فرنگی، گریپ فروت و .... خودداری کنید و بیشتر به مصرف خوراکی های قلیایی بپردازید. به طور کلی در رژیم غدایی بیماران رفلاکس و اسپاسم معده باید منابعی چون نوشیدنی های گازدار، سس مایونز، غذاهای چرب و سنگین، میوه های اسیدی و ترش و فلفل باید حذف شود و سبزیجات مفیدی چون کلم پیچ، کلم بروکلی، هویج و .... و میوه هایی مانند سیب، موز، آناناس، آووکادو و گیاهان دارویی چون شیرین بیان، رازیانه، ریحان و ..... جایگزین شود.
منظور از سرطان معده رشد غیرعادی سلول های معده است. این بیماری بسیار جدی بوده و نیاز به تغییر حتمی رژیم غذایی وجود دارد. در غیر این صورت بیمار ملزم به جراحی و برداشتن بخشی از معده خود خواهد شد. افرادی که در مراحل اولیه این بیماری هستند بهتر است سریعا خوراکی های چرب و نمک دار را از رژیم خود حذف کنند. در صورتی که افراد مبتلا به این بیماری در مراحل پیشرفته تر باید فقط از غذاهای بسیار سبک مانند سوپ، آبمیوه طبیعی، مکمل های تقویتی، آب سبزی و ...... استفاده کنند.
کیسه صفرا کیسه ای گلابی شکل برای تجمع صفراوی تولید شده کبد و خروج آن به دوازدهه است. گاهی در ابتدای مجرای تخلیه به دوازدهه موادی رسوب میکند و مانع از خروج صفراوی به دوازدهه میشود. این بیماری سنگ صفرا نام دارد. بیماران مبتلا با علائمی چون تهوع، درد شانه راست، تعرق، بیقراری، درد در زیر دنده در سمت راست بدن، احساس درد پس از خوردن غذا و .... هستند. این افراد باید از مصرف غذاهای چرب و مضر و موادی چون نوشابه گازدار، غلات، نمک، کلم ترش، گوشت قرمز، لبنیات پرچرب و .... خودداری کنند و به جای آن موادی چون آب، غداهای سرشار از فیبر، میوه ها، کربوهیدرات های نشاسته ای مانند برنج، ماکارانی و سیب زمینی را جایگزین کنند.
جمع بندی
بدون شک تغذیه نقش بسیار مهمی در سلامت بدن به خصوص سلامت دستگاه گوارش دارد. هرچه به سالم بودن مواد غذایی توجه کنیم قطعا دچار مشکلات کمتری خواهیم شد. افرادی که دچار مشکلات گوارشی هستند باید سعی کنند از مواد غذایی با فیبر بالا استفاده کنند. از این رو استفاده از برخی دمنوش های گیاهی مانند دمنوش بذر کتان، نعناع، خاکشیر، بابونه، شیرین بیان و همچنین استفاده از مواد پروبیوتیک به دلیل داشتن باکتری های مفید برای هضم غذا به سلامت دستگاه گوارش کمک های فراوانی می کنند. به جای اسیدهای چرب ترانس از روغن های گیاهی مانند روغن زیتون، روغن کنجد و ... استفاده کنید.
این مطلب صرفا جنبهی آموزش و اطلاعرسانی دارد. پیش از استفاده از توصیههای این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاع از برنامه کاری پزشکان و رزرو نوبت کلیک کنید.
دیدگاه شما
3 نظر در صف بررسی
پزشکان پیشنهادی