مدیریت آلرژی های کودکان

منظور از آلرژی در کودکان چیست؟

سیستم ایمنی بدن از تعدادی زیادی دستگاه تشکیل شده است که این دستگاه ها در کنار هم وظیفه حفاظت از بدن در برابر عوامل مضر را دارند. به عنوان مثال هنگامی که فردی به بیماری ویروسی و یا باکتریایی مبتلا می‌شود، بدن برای مقابله با عامل بیماری تعداد زیادی گلبول قرمز و آنتی بادی تولید می‌کند.

گاهی سیستم ایمنی بدن به اشتباه برخی از مواد را برای بدن مضر شناخته و به مبارزه با آنها می‌پردازد. این مواد اصولا بی خطر بوده و بدن با واکنش نشان دادن در برابر آنها سبب بروز واکنش های آلرژیک در فرد می‌شود. کودکان سیستم ایمنی حساس تری داشته و بیشتر در معرض ابتلا به آلرژی قرار دارند. آلرژی در کودکان علائم متفاوتی داشته و گاهی شامل عطسه، سرفه، آبریزش بینی، ریزش اشک، اگزما، کهیر، ناراحتی های گوارشی، اسهال و ... است.

تفاوت سرماخوردگی و آلرژی در کودکان

والدین گاهی علائم آلرژی را با سرماخوردگی اشتباه می‌گیرند، اما راه هایی برای تشخیص این دو از هم وجود دارد. یکی از تفاوت های اصلی بین سرماخوردگی و آلرژی در کودکان طول دوره ایست که کودکان درگیر علائم هستند‌. اغلب سرماخوردگی ها معمولا در کمتر از دو هفته بهبود یافته و علائم ناشی از آن نیز کم کم از بین می‌روند، اما علائم آلرژی در اغلب موارد ادامه دار هستند. اگر کودک شما یک یا چند مورد از علائم زیر را داشت، احتمالا در معرض یک ماده آلرژن قرار گرفته است:

• گرفتگی و آبریزش بینی
• پاک کردن بینی به طور مداوم
• خارش چشم، قرمزی و پر آب شدن چشم
• تیره و بنفش شدن زیر چشم
• تنفس از طریق دهان
• سرفه های خشک
• پوست ملتهب
• جوش های قرمز رنگ و خارش آنها

توجه کنید احتمال ابتلا به عفونت های گوش، آسم و عفونت های سینوسی در کودکانی که آلرژی بینی آنها را درگیر کرده بیشتر است.

مدیریت آلرژی در کودکان

والدین برای جلوگیری از بروز آلرژی در کودکان باید آنها را از مواد آلرژن دور نگه دارند. اما انجام این امر همیشه شدنی نیست چرا که والدین با تمام موادی که برای کودک خود حساسیت زا هستند آشنا نبوده و از آن اطلاعی ندارند. اولین و موثرترین توصیه پزشک برای مدیریت علائم آلرژی در کودکان دوری از مواد آلرژن است. در مواردی که واکنش های آلرژیک شدید و ادامه دار است، پزشک با تجویز داروهای مناسب به درمان و کنترل علائم این حساسیت در کودکان می‌پردازد. به طور کلی آلرژی کودکان را می‌توان به روش های زیر درمان کرد:

مدیریت آلرژی با روش خانگی

والدین می‌تواند با روش خانگی و انجام دادن و یا ندادن یکسری اقدامات آلرژی را در کودکان کنترل کنند. اقدامات موثر خانگی جهت کنترل آلرژی در کودکان به صورت زیر است:

1ـ استعمال دخانیات

یکی از مواردی که سبب بروز آلرژی در کودکان می‌شود، قرار گرفتن در معرض دود سیگار است.کشیدن سیگار می‌تواند سبب بروز مشکلاتی تنفسی از جمله آسم در کودکان شود. 

2ـ دوری از گرده گیاهان

آلرژی زا ترین ماده موجود در طبیعت گرده گل و گیاه است که می‌تواند واکنش های آلرژیک در کودکان و بزرگسالان ایجاد کند. گرده گل و گیاه سبب بروز رینیت آلرژی یا تب بونجه در کودکان شده که از علائم آن می‌توان به گرفتگی و آبریزش بینی، ریزش اشک، قرمزی و سوزش چشم و ... اشاره کرد. فصل گرده افشانی گل ها و گیاهان بهار، تابستان و پاییز بوده، از طرفی قارچ هایی که بر روی گیاه زندگی می‌کنند می‌توانند سبب بروز واکنش های حساسیت زا در کودکان شوند. اگر کودک شما در معرض گرده گل و گیاه قرار گرفت، جهت جلوگیری از بروز واکنش های آلرژیک دست، صورت، بدن و موی کودکان خود را شست و شو دهید.

3ـ مدیریت مایت ها

موجودات کوچک و میکرسکوپی که در ذرات گرد و غبار وجود دارند، مایت ها هستند که می‌تواند در دسته مواد آلرژن قرار می‌گیرند. مایت ها در تخت، فرش، مبل، ملحفه و ... زندگی می‌کنند. برای از بین بردن و مدیریت مایت ها اقدامات زیر را انجام دهید:

• پوشاندن بالش و تشک با روکش های ضد حساسیت
• استفاده از کفپوش و پارکت به جای فرش در صورت امکان
• نصب فیلتر بر بروی جاروبرقی
• جاروکشیدن خانه حداقل هفته ای یکبار
• شستن پرده ها
• شست و شوی اسباب بازی های کودکان مانند عروسک ها

4ـ عدم نگهداری حیوانات خانگی

حیونات خانگی پوسته ریزی دارند و موهای آنها در فضای خانه پراکنده می‌شود. برخی از کودکان به پوسته های ریخته شده از حیوانات و موهای آنها حساسیت نشان می‌دهد. اگر به نگهداری حیوان خانگی علاقه دارید، ابتدا مطمئن شوید که کودک شما نسبت به آن خساسیت ندارد. در صورت نگهداری حیوان خانگی بهتر است اتاق کودک را از حیوان دور نگه داشته و  بهداشت را رعایت کنیم.

مدیریت آلرژی با مصرف دارو

اگر قصد دارید آلرژی کودک خود را با استفاده از دارو کنترل کنید، حتما با پزشک مشورت کنید. هیچ گاه داروی سرخود به کودک خود ندهید چرا که می‌تواند نتیجه عکس داشته باشد و علاوه بر عدم درمان، سبب مقاومت دارویی بدن کودک شود. به دلیل حساسیت بالای کودکان نسبت به انواع دارو، حتما نوع و مقدار مناسب دارو را از پزشک بپرسید.‌ داروهای موثر در درمان و کنترل آلرژی به صورت زیر است:

1ـ آنتی هیستامین ها

یکی از داروهای موثر در کنترل علائم آلرژی مانند آبریزش بینی و عطسه آنتی هیستامین است. بدن در هنگام مواجه با عوامل خارجی یا همان مواد آلرژن ماده ای به نام هیستامین تولید کرده که سبب واکنش های آلرژیک می‌شود. مصرف آنتی هیستامین ها با جلوگیری از ترشح هیستامین و کاهش سطح این ماده، سبب از بین رفتن علائم آلرژی می‌شود. این دارو حتما باید تحت نظر پزشک مصرف شود. توجه کنید که مصرف آنتی هیستانین می‌تواند سبب خواب آلودگی کودک شما شود.

2ـاسپری بینی

 اسپری بینی جز آنتی هیستامین ها بوده که با مهار هیستامین در درمان علائمی همچون آبریزش بینی، خارش بینی، گرفتگی بینی و عطسه بسیار مناسب است.

3ـ قطره چشم

استفاده از قطره چشم در درمان علائمی همچون تاری دید؛ ریزش اشک، خارش چشم، سوزش چشم، قرمزی چشم، تورم و حساسیت های شدید به نور موثر است.

4ـ نئوتادین

یکی از داروهای موثر در درمان علائم آلرژی نئوتادین بوده که حتما باید تحت نظر پزشک انجام شود. از نئوتادین برای درمان سرفه، رینیت آلرژی، کهیر مزمن و ... استفاده می‌شود. نئوتادین علاوه بر کنترل آلرژی در درمان سرماخوردگی نیز موثر بوده و از آن برای درد، تب و گوش درد کودکان استفاده می‌شود.

از دیگر داروهای درمان کننده علائم آلرژیک در کودکان می‌توان به دیفن هیدرامین برای درمان سرفه، لوراتادین و فکسوفنادین اشاره کرد. توجه کنید که همه این داروها پس از مراجعه کودک به پزشک و تجویز آنها توسط پزشک باید مصرف شود.

البته در برخی موارد علائم آلرژی در کودک چنان شدید است که با مصرف دارو نمی‌توان آن را کنترل کرد. در این صورت والدین باید کودک را حتما به پزشک متخصص آلرژی نشان دهند تا درمان به طور موثرتر و جدی تری آغاز گردد.‌