مراقبت از سلامت زنان در سنین بزرگتری

 زنان در دهه های مختلف زندگی خود باید برای حفظ سلامت خود اقدامات زیادی انجام دهند. ورزش و تغذیه دو عامل بسیار مهم در سلامت زنان هستند که در تمام دوره های زندگی باید به آن توجه کرد. همچنین انجام آزمایشات و تست های سلامت در دهه های مختلف زندگی بسیار حائز اهمیت است.

سلامت زنان در سن ۲۰ تا ۳۰ سالگی

بانوان در سن ۲۰ تا ۳۰ سالگی جهت حفاظت از خود باید اقدامات زیر را انجام دهند:

1ـ تغذیه

مصرف مواد غذایی مفید و دوری از خوراکی های مضر می‌تواند به شادابی، نشاط و سلامت جسمانی کمک کند‌. از مصرف غذاهای سرخ شده، فست فود، نوشیدنی های گازدار، چیپس و ... جدا خودداری نمایید. این دوره از زندگی جز مهم ترین دوره های زندگی زنان بوده، چرا که در اغلب موارد بانوان در این سن تصمیم به بچه دار شدن می‌گیرند.

همانطور که تغذیه در دوران بارداری بر سلامت و رشد جنین تاثیر گذار است، توجه به تغدیه قبل از بارداری نیز می‌تواند فواید و مزایای زیادی برای جنین داشته باشد. بانوانی که قصد بچه دار شدن در این سن را دارند، جهت حفظ سلامت خود و جنین در سه ماهه اول بارداری باید روزانه ۴۰۰ تا ۸۰۰ میکرو گرم اسید فولیک استفاده کنند.

2ـ مشورت و مراجعه به پزشک

زنان در سن ۲۰ تا ۳۰ سالگی باید درمورد موضوعاتی همچون روش های جلوگیری، جلوگیری از بیماری هایی که از طریق رابطه جنسی قابلیت انتقال دارند و روش های واکسیناسیون با پزشک خود مشورت کنند. در صورتی که در خانواده خود سابقه ابتلا به بیماری هایی همچون دیابت و سرطان سینه دارید حتما در مورد آن با پزشک صحبت کرده تا بتوانید سلامت خود را حفظ کنید.

3ـ غربالگری

بانوان جهت حفظ سلامت خود لازم است در سن ۲۰ تا ۳۰ سالگی خود اقدامات زیر را انجام دهند:

• بعد از سن ۲۱ تا ۳۰ سالگی هر ۳ سال  یکبار تست پاپ اسمیر انجام دهید.
• اگر تعداد روابط جنسی شما زیاد است و یا در معرض ابتلا به بیماری های مقاربتی قرار دارید، هر ساله باید آزمایش کلامیدیا و گونوره آ را انجام دهید. 
• انجام آزمایشات HIV، تریکومونیا، هپاتیت B و سفلیس را به صورت سالانه انجام دهید.
• حداقل هر ۲ سال یکبار فشار خون خود را چک کنید و از طبیعی بودن آن مطمئن شوید. افراد مبتلا به بیماری فشار خون و آنهایی که سابقه ژنتیکی دارند، باید به طور مرتب فشار خون خود را چک کنید. انجام تست غربالگری دیابت و آزمایش چربی (با صلاحدید پزشک) ضروری است.

سلامت زنان در سن ۴۰ تا ۶۰ سالگی

بانوان با رسیدن به سن ۴۰ سالگی وارد دوره میانسالی می‌شوند که در پایان ۶۰ سالگی تمام می‌شود. در این دوره زنان بسیار حساس و آسیب پذیر می‌شوند و برای مراقبت از خود باید اقدامات زیر را انجام دهند:

1ـ کنترل و مدیریت علائم یائسگی

یائسگی در بانوان در دوران میانسالی اتفاق می‌افتد. بهتر است قبل از بروز علائم یائسگی به پزشک مراجعه کنید و درمورد علائم و راهکارهایی برای مدیریت آن اطلاعاتی کسب کنید. علائم یائسگی در افراد مختلف متفاوت است. بهترین گزینه برای بانوانی با علائم شدید یائسگی هورمون درمانی است. با هورمون درمانی می‌توان هورمون های طبیعی بدن را جبران کرد و علائم را تا حد زیادی کاهش داد. از مزایای هورمون درمانی می‌توان به کاهش احتمال ابتلا به سرطان سینه، جلوگیری از لخته شدن خون، کاهش خطر بیماری های قلبی و سکته، کاهش گر گرفتگی و کاهش خشکی واژن اشاره کرد.

2ـ مصرف ویتامین دی و کلسیم

بانوان در دوران میانسالی بیشتر از بانوان جوان در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند. پایین آمدن سطح هورمون استروژن در یائسگی از دلایل ابتلا به پوکی استخوان است . در این دوره از زندگی از غذاهای کلسیم دار، ویتامین دی و قرص کلسیم استفاده کنید. به جز یائسگی عواملی همچون عدم فعالیت بدنی، کمبود کلسیم، لاغری، ریز جثه بودن، سابقه خانوادگی، مشروبات الکلی و استعمال دخانیات در بروز پوکی استخوان نقش دارند.

3ـ غربالگری

بانوان جهت مراقبت و حفظ سلامت خود در سنین ۴۰ تا ۶۰ سالکی باید اقدامات زیر را انجام دهند:

• انجام تست ماموگرافی جهت تشخیص سرطان سینه در این دوره از زندگی سالی ۱ الی ۲ بار ضروری است. در ماموگرافی تصویربرداری از بافت پستان با استفاده از اشعه ایکس  انجام می‌گیرد. ماموگرافی حتی قادر است علائم سرطان سینه قبل از بروز را تشخیص دهد، بنابراین جز یکی از تست های انجام شده در میانسالی است.
• در دوران میانسالی  به منظور  بررسی سلول های غیرعادی در دهانه رحم و تشخیص سرطان، هر ۳ سال یکبار باید تست پاپ اسمیر انجام شود‌.
• همچنین بانوان در این سن باید هر ۵ سال یکبار  تست زگیل تناسلی (HPV) را انجام دهند.
• از دیگر آزمایشات ضروری در این دوره از زندگی می‌توان به آزمایش خون، کولونوسکوپی و تیروئید اشاره کرد.
•  

4ـ واکسن زدن

با ورود به سن میانسالی سیستم ایمنی بدن ضعیف تر می ‌شود، بنابراین افراد میانسال مبتلا به بیماری های قلبی، کلیوی، دیابتی و ... توصیه می‌شود خود را  در برابر ویروس آنفولانزا  و زونا واکسینه کنند‌.

سلامت زنان در بالای ۶۰ سالگی

از ۶۰ سالگی به بعد جز دوره پیری طبقه بندی می‌شود و توجه به سلامت زنان در این دوره نسبت به دوره های دیگر اهمیت بیشتری دارد.

1ـ تقویت حافظه

انجام فعالیت هایی همچون جدول حل کردن، خواندن کتاب، معاشرت، روابط اجتماعی، آموختن زبان جدید و ... می‌تواند به تقویت حافظه در دوران پیری کمک کند.

2ـ ورزش کردن

ورزش کردن به طور منظم علاوه بر نشاط و شادابی می‌تواند به تقویت استخوان ها و محکم سازی عضلات کمک کند.

3ـ دوری از عادات مضر

از نوشیدن مشروبات الکلی، استعمال دخانیات، خوراکی های مضر و سایر عاداتی که برای سلامتی سم است، دوری کنید.  البته ترک عادات غلط در هر دوره از زندگی توصیه می‌شود، اما در بانوان بالای ۶۰ سال به دلیل آسیب پذیر بودن اهمیت بیشتری دارد.

4ـ غربالگری

انجام اقدامات زیر در بانوان بالای ۶۰ سال ضروری است:

• در این دوره تست غربالگری برای سلامت استخوان ها بسیار ضروری است چرا که با افزایش سن بانوان احتمال ابتلا به پوکی استخوان افزایش می‌یابد.
• انجام تست ماموگرافی در بانوان ۶۰ تا ۷۵ ساله به منظور تشخیص سرطان پستان لازم و ضروری است.
• از دیگر آزمایش های ضروری انجام شده در این دوران می‌توان به تست پاپ اسمیر، کولونوسکوپی و تست HPV اشاره کرد.

5ـ واکسن زدن

بانوان در این دوران حتما باید واکسن آنفولانزا و زونا را دریافت کنند. زنانی که واکسن های مذکور را دریافت کرده اند به بیماری آنفولانزا یا زونا مبتلا می‌شوند یا اگر مبتلا شوند، علائم آن خفیف است.

جمع بندی

به دلیل نقش زن در مراقبت از خانواده و جایگاه والای آن در جامعه، حفظ سلامت و مراقبت از آنها به یک موضوع بسیار مهم در کشور ایران تبدیل شده است. بانوان در سنین مختلف زندگی باید جهت سلامت خود اقدامات زیادی انجام داده و از انجام بسیاری از کارها دوری کنند. با افزایش سن بانوان این مراقبت ها افزایش یافته و باید در انجام آنها دقت بیشتری کرد.

به طور کلی از اقدامات لازم  جهت مراقبت از زنان می‌توان به رژیم تغذیه، ورزش کردن، تست پاپ اسمیر، تست HPV، کنترل دیابت و فشار خون، واکسینه شدن و ... اشاره کرد. همچین بانوان برای داشتن زندگی سالم و به دور از بیماری علاوه بر انجام اقدامات فوق الذکر باید از انجام کارهایی مانند سیگار کشیدن، نوشیدن مشروبات الکلی، مصرف مواد غذایی ناسالم و ... خودداری کنند.